L’huître et la truite

#Écologie #Faune

Audio FR :

lecture par Ludivine Lucas et Alice Queva

Audio BR :

lecture de Christelle Stagnol

L’huître un jour dit à la truite :
« Vous avez bien raison d’accuser le courant ;
Aucune nourriture n’est pour vous gratuite :
Le moindre vermisseau en passant
Vous oblige à nager
À user de vitesse
Cependant que j’engraisse
Sans songer à bouger, ni à déménager. »

Imbue de son prestige, et de sa platitude,
L’huître, sans filtre, continuait de même :
« Je suis célèbre sous toutes latitudes,
Et le nom de Belon me suit comme un emblème.
Quant à vous, poisson sans merveille,
Sans grande identité, et sans célébrité,
On confond vos reflets avec ceux des bouteilles,
Abandonnées, brisées, déshéritées. »

Il y a beaucoup à dire
Sur l’immobilité
Dont l’huître fait sa fierté.
Le bivalve délire :
Née sur les rives de Cancale,
Transportée de bateaux en camions,
Elle est la représentation
D’un terroir fragile et bancal.

Mais la truite n’est pas bavarde,
Elle en reste bouche bée,
Et sans chercher bravade,
Elle file en loucedé.

Or il arrive qu’une pollution
Se met à troubler les eaux du Belon :
Personne ne sait ce qui se passe,
Personne n’a vu d’où vient la fuite,
Mais l’eau est soudain dégueulasse
Dans l’estuaire, et dans les parcs à huîtres.

La truite a depuis longtemps nagé
Vers une autre rivière,
Mais l’huître ne peut pas déménager,
Misère…
Elle tombe malade,
Elle ferme sa gueule,
Elle reste maussade,
Et infiniment seule.

Un jour,
Quand l’eau devient moins sale,
On la cueille, on l’ouvre sans détour,
et puis quelqu’un l’avale.

Moralité :
Plutôt que de revendiquer,
Trop fort l’identité
Plutôt que de polémiquer
Sur la célébrité
Il vaut mieux jouer son rôle
Avec humilité,
Et filtrer ses paroles
Autant que l’eau salée.

— Alexis Fichet

An istrenn a lâras un devezh d’an dluzhenn :
« Mat peus graet an deiz all da damall ar wazh-dour ;
N’eus tamm boued na zeufe en ho plad hep labour :
Pa dremen dirazoc’h an disterañ buzhugenn
E rankit mont war-neuiñ,
Plantañ tizh daveti?
Keit ma ve’an luduiñ
Hep kaout e’mm* na birviñ
Na kuitaat ma zamm ti . »

C’hwezhet al lorc’h enni, daoust d’he diouer a zonder,
An istrenn dibreder a gendalc’he seder :
« Dindan bolz an Neñvoù ez vezañ holl-vrudet,
Hag an anv Belon ouzh ma hini staget.
N’oc’h ken met ur pesk dizanv ha divrud,
Gwir eo diwar ho penn, pep hini a chom mud,
Tennañ ‘ra skedoù ho skant ouzh re boutailhoù,
Dilezet ha torret, ne chom met restachoù. »

Kalz a vefe da lâr,
Pa gred d’an istrenn goant
Ne gaver ket he far
‘Vit chom ken diseblant  :
War aod Konkaven oa ganet,
Gant ur c’harr-samm kaset
Gwallgaset war ur vag,
Arouez dic’hoanag
Eus ur vro vresk ha kamm.

Met mud e chom an dluzh,
Fougaserez n’eo ket,
Hag hep tra da lâret,
E ya kuit dre guzh.

Met setu m’eo lousaet dourioù
Ken splann betek-henn ar stêr Belon.
Ne oar den ‘bet, pebezh eston,
Pezh ra m’eo lous an dinaou
Hag aet ‘tram an aber hag ar parkoù-istr.

Pell zo dija eo aet an dluzh war-neuiñ
War-zu ur wazh-dour all
Dibosupl d’an istrenn boujal
Siwazh de’hi…
Setu-hi klañv,
Serret he c’hlapez,
‘N he-unan e vez

Un deiz,
Ma oa disaotret an dour,
Setu m’eo tapet, digoret en he c’hreiz,
Ha lonket gant ur gour.

Un tamm kentel :
Kentoc’h ‘vit hopal
E anv hag e wad
Kentoc’h ‘vit tabutal
Diwar-benn he brud vat
Gwell eo c’hoari e lod
Ha derc’hel e deod,
Ha silañ komzoù fall
Evel ma reer an dour sall.

— Alexis Fichet — Sten Charbonneau (traduction)